Mai vàng là một biểu tượng đặc biệt của Tết Nguyên Đán tại miền Nam Việt Nam. Đây là một loại cây phong thủy quý giá được nhiều người tôn trọng. Tết Nguyên Đán là thời điểm được mong đợi nhất trong năm, và sự thiếu vắng mai vàng có thể như thiếu đi phúc lành và may mắn từ thiên nhiên. Mai vàng là một yếu tố không thể thiếu trong lễ hội Tết của người dân miền Nam Việt Nam và trên toàn quốc. Nó tượng trưng cho tinh thần dân tộc và cảm giác quê hương. Theo truyền thuyết, màu vàng của hoa biểu thị cho sự may mắn và giàu có. Nếu mai vàng nở rộ vào đầu năm, người ta tin rằng gia đình sẽ có sự thịnh vượng và dư dả trong suốt năm. Sắc vàng tươi sáng của lấy mai vàng bán tết giá sỉ trong dịp Tết, cùng với ánh nắng xuân ấm áp và vui tươi, góp phần tạo nên không khí lễ hội.

Tuy nhiên, việc trồng và chăm sóc mai vàng không dễ dàng nếu không có kiến thức cơ bản và một số kinh nghiệm. Hãy cùng tìm hiểu cách trồng và chăm sóc mai vàng đúng cách để có một cái Tết trọn vẹn và thịnh vượng. Dưới đây là một số kinh nghiệm và kỹ thuật trồng và chăm sóc mai vàng.

1. Lựa Chọn Giống Mai Vàng

Trước đây, có hai loại mai vàng chính: mai vàng truyền thống, chỉ nở trong dịp Tết, và mai tứ quý, nở bốn lần mỗi năm, mỗi mùa một lần. Tuy nhiên, các giống mới đã được lai tạo và phát triển, với những đặc điểm được cải tiến. Mai vàng năm cánh vẫn là giống được trồng phổ biến nhất ở Việt Nam. Trước đây, mai vàng thường có năm đến mười cánh, nhưng hiện nay, các giống mới có hơn mười cánh, với những chùm hoa dày đặc phủ kín toàn bộ cây. Ngoài ra, còn có giống mai trắng, tinh tế và dịu dàng với cánh trắng, nhưng do niềm tin rằng màu vàng mang lại may mắn và giàu có, mai trắng thường được trồng như một điểm nhấn hoặc để đa dạng hóa khu vườn.

Mai vàng có thể được trồng từ hạt giống, ghép cành, giâm cành, hoặc chiết cành. Trồng từ hạt đòi hỏi ít công sức và chi phí, và cây thường sống lâu hơn, nhưng con cháu có thể không thừa hưởng các đặc điểm mong muốn từ cây bố mẹ (như hoa nhỏ hơn, ít cành hơn, hoặc sự biến đổi màu sắc). Với việc ghép cành, giâm cành, hoặc chiết cành, bạn có thể duy trì các đặc điểm mong muốn từ cây bố mẹ và kết hợp các loại mai vàng đột biến nhị ngọc toàn khác nhau trên cùng một cây.

2. Mùa Trồng Mai

Mai vàng thích hợp với khí hậu nóng ẩm, với nhiệt độ lý tưởng từ 25°C đến 30°C. Khác với hoa đào, khó khăn khi nhiệt độ dưới 10°C, mai vàng phát triển tốt trong thời tiết ấm hơn. Vì mai vàng là loại cây ưa nắng và ưa ẩm, thời điểm trồng tốt nhất là từ cuối tháng 10 âm lịch đến tháng 2 âm lịch.

3. Chọn Đất Trồng

Mai vàng không đòi hỏi đất quá phức tạp, nhưng đất cần tơi xốp và thoát nước tốt. Mai không chịu được đất ngập nước, vì nó có thể gây thối rễ. Chọn nơi có ánh sáng trực tiếp và không khí thoáng mát. Tránh trồng quá gần nhau, khoảng cách ít nhất là 1 mét giữa các cây.

- Trồng trên đất:

Chọn loại đất nhẹ có chất hữu cơ, không chua hoặc mặn, và không có hóa chất độc hại. Bạn có thể sử dụng đất thịt nhẹ, cát, hoặc hỗn hợp đất phù sa và đất vườn. Thêm xơ dừa hoặc vỏ trấu để cải thiện khả năng giữ nước và nội dung dinh dưỡng. Nếu mặt đất thấp, hãy xem xét tạo luống hoặc gò đất để tránh ngập úng. Đào hố, thêm phân bón cơ bản, và lấp khoảng hai phần ba hố trước khi đặt cây vào. Lấp phần còn lại bằng đất và nâng lên một chút. Dùng rơm khô phủ quanh gốc để giữ ẩm.

- Trồng trong chậu:

Đối với chậu, chọn các loại đất tương tự như đã đề cập ở trên. Vì mai vàng không thích không gian hẹp, hãy chọn chậu sâu để cho phép rễ phát triển. Đảm bảo đầu rễ ít nhất cách đáy chậu 20 cm. Thay chậu mỗi hai năm với chậu lớn hơn để cung cấp không gian cho sự phát triển. Khi trồng, hãy đặt một lớp đá cuội hoặc sỏi dưới đáy để thoát nước, sau đó thêm đất lên khoảng một nửa chiều cao chậu trước khi đặt cây. Tiếp tục lấp đất và nâng chậu lên trên mặt đất để hạn chế côn trùng gây hại xâm nhập.

4. Bón Phân và Tưới Nước

- Bón Phân:

Phân hữu cơ là tốt nhất để nuôi cây. Lượng phân bón phụ thuộc vào kích thước cây mai vàng của bạn. Đối với phân bón cơ bản, sử dụng khoảng một phần mười khối lượng đất trong hố hoặc chậu. Trộn đều trước khi trồng.

Đối với phân bón bổ sung, sử dụng khoảng 50-60 gam cho các cây nhỏ (khoảng 40-50 cm cao) khoảng 10-15 ngày sau khi trồng khi rễ mới bắt đầu mọc. Lặp lại mỗi 20-30 ngày. Nếu cây của bạn lớn hơn, hãy tăng lượng phân bón và tăng khoảng cách giữa các lần bón. Đảm bảo không bón trực tiếp vào gốc mà rải đều xung quanh và tưới nước kỹ lưỡng. Không cày đất sau khi bón phân để tránh làm hư hại rễ.

- Tưới Nước:

Mai vàng khá chịu hạn, nhưng để nó khô trong thời gian dài sẽ làm chậm sự phát triển và làm nó héo úa. Giữ cho đất ẩm nhưng không ngập nước. Trong những ngày nắng, tưới một lần mỗi ngày hoặc cách ngày, đảm bảo rễ được thấm ướt và phun nhẹ nhàng lên lá. Tưới nước sớm vào buổi sáng (khoảng 6-7 giờ sáng) để có kết quả tốt nhất.

Trong mùa mưa, có thể không cần tưới nước, nhưng hãy đảm bảo đất thoát nước tốt. Đối với cây trong chậu, tưới hàng ngày, vì chậu khô nhanh và không giữ ẩm lâu. Tưới hai lần mỗi ngày, một lần vào buổi sáng và một lần vào buổi tối (khoảng 5-6 giờ chiều).

Bạn có thể tham khảo bài viết: đam mê mai vàng

5. Cắt Tỉa và Tạo Hình

Nếu không được cắt tỉa và các cành trở nên dày đặc, nó có thể tạo ra môi trường thuận lợi cho sâu bệnh. Cắt tỉa khoảng một lần mỗi hai tháng để loại bỏ các cành yếu hoặc bị bệnh, cành cũ, hoặc các cành mọc dày đặc bên trong tán cây. Tỉa các cành dài, để lại khoảng 4-5 đốt lá. Hình dạng của cây không chỉ ảnh hưởng đến sự lưu thông không khí và kiểm soát sâu bệnh mà còn có ý nghĩa về phong thủy. Các nhà trồng chuyên nghiệp thường cắt tỉa và tạo hình cây thành các dạng nghệ thuật với ý nghĩa đặc biệt, thường được gọi là "theo thê".

Cắt tỉa và tạo hình đòi hỏi cảm giác thẩm mỹ cao, sự kiên nhẫn và sự sáng tạo. Mai bonsai đặc biệt được coi trọng vì tính nghệ thuật của nó, vì vậy việc tạo hình sớm khi cây còn non là lý tưởng.