Tên Khoa Học và Họ của Mai Vàng
Tên Khoa Học: Ochna integerrina
Họ: Ochnaceae
1. Giống Trồng
Từ thời xa xưa, trong tâm thức của người dân miền Nam, hoa mai luôn được coi là biểu tượng của sự tươi mới và may mắn. Hoa mai vàng, với vẻ đẹp tươi tắn và ý nghĩa tượng trưng cho sự thịnh vượng, thường được ưa chuộng hơn hoa mai trắng. Cách trồng mai có thể thay đổi tùy thuộc vào mục đích sử dụng, có thể là việc trồng theo kỹ thuật cao cấp (như ghép cành, uốn cây để tạo hình cây kiểng, ghép nhiều màu sắc hoặc tạo thành cây mai bonsai) hoặc đơn giản chỉ là trồng trong đất để cây phát triển và đậu hoa.
Cây mai có thể nhân giống thông qua phương pháp hữu tính (trồng bằng hạt, mất khoảng 5-6 năm để có cây sử dụng được) hoặc phương pháp vô tính (chiết cành, ghép cành hoặc giâm cành, có thể sử dụng sau 2-3 năm).
2. Thời Vụ Trồng
Mai vàng có thể được trồng quanh năm, tuy nhiên, tháng 2 âm lịch được xem là thời điểm tốt nhất để gieo hạt. Trong chậu cách trồng và chăm sóc mai vàng thực hiện từ cuối tháng 10 âm lịch của năm trước đến tháng 2 âm lịch của năm sau để tạo điều kiện thuận lợi cho cây mọc chồi và phát triển.
Ánh sáng là yếu tố quan trọng, và cây mai cần ít nhất 6 tiếng ánh sáng mỗi ngày. Vùng trồng cần được chọn sao cho cây mai không bị thiếu ánh sáng, vì những nơi có ánh sáng ít thì cây mai thường phát triển yếu đuối và ít hoa.
Mai vàng thích hợp với khí hậu nóng ẩm và có thể chịu đựng ở nhiệt độ cao hơn trong thời gian dài. Tuy nhiên, ở những vùng có khí hậu mát lạnh dưới 10°C, cây mai có thể phát triển kém. Nhiệt độ lý tưởng cho cây mai là từ 25°C đến 30°C.
3. Mật Độ Trồng
Gieo Hạt: Sử dụng hạt mai chín (màu đen và tươi) để gieo ngay, có thể đạt tỉ lệ nảy mầm trên 95%. Mỗi mét vuông có thể gieo khoảng 100 hạt, và cây con có chiều cao 10 cm có thể được bảo quản và trồng trong chậu hoặc giỏ tre.
Trồng Chậu: Đối với chậu nhỏ, có thể xếp 4 chậu trên mỗi mét vuông, còn chậu lớn thì chỉ xếp 1 chậu trên 1-2 mét vuông để đảm bảo ánh sáng đầy đủ cho cây.
==== > Mời các bạn cùng xem thêm cách uốn tỉa cây mai vàng phổ biến hiện nay
4. Đất Trồng
Mai vàng không kén đất và có thể phát triển trên nhiều loại đất khác nhau, từ đất thịt, đất cát pha, đất sét pha, đất phù sa đến đất đỏ bazan và có thể có đá sỏi. Tuy nhiên, đối với những vùng đất thấp, cần lập lên lớp rộng khoảng 1 - 1,2 mét, có rãnh thoát nước để tránh ngập úng và thối rễ. Đối với cây mai trồng trong chậu, nên bổ sung tro trấu, xơ dừa, vỏ đậu phộng và cát để giúp thoát nước tốt.
5. Bón Phân
Phân Hữu Cơ: Được ưa chuộng và coi là loại phân chính, bao gồm phân chuồng, rơm rạ mục, mùn dừa, đầu tôm, đầu cá, xác đậu nành, và có thể bổ sung phân Dynamid và phân lân hữu cơ sông Gianh. Phân hữu cơ giúp cây mai phát triển mạnh mẽ, tạo nhiều nụ hoa và cân bằng độ pH trong chất trồng.
Phân Tổng Hợp: Sử dụng NPK 30-10-10 cho cây vào đầu năm và NPK 20-20-15 từ giữa năm đến Tết để khuyến khích sự kết nụ và nở bông tốt.
Phân Bón Lá: Có thể sử dụng để thúc đẩy tăng trưởng nhanh, tạo nhiều nụ và hoa.
Chú ý: Đối với mai ghép trong chậu, việc bón phân nên được thực hiện từ tháng 2 đến 15/9, mỗi tháng bón một lần. Từ tháng 10 đến cuối tháng 11 âm lịch, không bón phân ở gốc và giảm tưới nước để chuẩn bị cho quá trình lặt lá.
Liều lượng sử dụng phân hữu cơ Dynamid từ 10gr đến 100gr/chậu lớn (đường kính 80 – 100 cm). Phân hoá học NPK từ 10gr đến 50gr/chậu lớn, lân hữu cơ sông Gianh từ 10gr đến 30gr/chậu lớn.
Chú ý: Bón lót trước khi trồng bao gồm phân hữu cơ (phân chuồng hoai hoặc hữu cơ Dynamid) và phân thúc có 3 lần trong năm. Liều lượng sử dụng phân hữu cơ Dynamid từ 100 kg/1.000m2, phân hoá học NPK từ 10 – 15 kg/1000 m2, lân hữu cơ sông Gianh từ 100kg/1.000m2.
6. Phòng Trừ Sâu Bệnh
Các Đối Tượng Gây Hại Thường Gặp:
a. Bọ Trĩ (Thrips sp.): Sử dụng các loại thuốc như Malvate 21EC, Trebon 10EC, Confidor 100SL, Admire 050EC, Regent 5SC, Vimite 10ND, Bifentox 30ND, Virigent 800WG… b. Nhện Đỏ (Tetranychus sp.): Sử dụng thuốc như Danitol 10EC, Comite 73EC, Pegasus 500SG, Ortus 5SC, Cascade 5EC, Nissuran 5EC, Sirbon 5EC, Kelthane 18,5EC… c. Rệp Sáp (Dysmiccocus sp): Sử dụng tay để loại bỏ hoặc khi cần thiết, sử dụng thuốc như Pyrinex, Supracide, Polytrin, Monster… d. Sâu Ăn Lá (Delias aglaia): Sử dụng thuốc như SecSaigon 5EC hoặc 10EC, Diaphos 5EC, Sagothion 50EC, Padan 95SP, Fastac 5EC… e. Bệnh Mốc Cam (do nấm Coniothyrium fuckelli): Tỉa cành, loại bỏ các cành bị gãy hoặc nhiễm bệnh và phun thuốc như Daconil, Zineb hoặc thuốc gốc đồng. F. Bệnh Gỉ Sắt (do nấm Phragmidium mucronatum): Tỉa bỏ cành lá bị bệnh, tăng cường bón lân và kali, hạn chế tưới nước quá nhiều. Phun thuốc như Bayfidan, Score, Anvil, Zineb, Carbendazim… g. Bệnh Cháy Lá (do nấm Pestalotia funereal): Bón phân đầy đủ, tỉa bỏ lá già, lá bệnh, phun thuốc gốc đồng và phân bón lá cho cây. H. Bệnh Vàng Lá do Tác Nhân Bệnh Sinh Lý: Bón đầy đủ phân khi xuất hiện tình trạng lá vàng, kết hợp phun xịt phân bón lá chứa chất vi lượng. I. Bệnh Đốm Lá (do nấm Pestalotia palmarum): Dùng biện pháp như mật độ trồng phù hợp, vệ sinh vườn bằng cách tỉa gọn lá bệnh và bón phân hữu cơ và kali cao để củng cố sức đề kháng của cây. Khi cây bị nhiễm bệnh, có thể sử dụng thuốc hoá học như Viben C BTN.
7. Chăm Sóc
Đầu Vụ: Cần thực hiện công việc như dọn cỏ, bón phân, thay đất, tỉa cành và tạo dáng cây, đặc biệt đối với cây mai kiểng cần có kỹ thuật cao.
Cuối Vụ Lặt Lá: Rất quan trọng để không ảnh hưởng đến chăm sóc phôi mai vàng và lặt lá nên được thực hiện tùy thuộc vào điều kiện như tình trạng cây, đất trồng, nước tưới và thời tiết. Nếu thời tiết ổn định, thì có thể lặt lá vào rằm tháng 12 âm lịch, nhưng nếu có biến động thì cần điều chỉnh.
Sau Tết Nguyên Đán: Chăm sóc ngay để cây phục hồi nhanh chóng. Nếu có đất vườn, chuyển cây từ chậu ra đất. Nếu không, thay đất mới bằng cách loại bỏ 1/3 đất cũ và thay thế bằng hỗn hợp mới gồm 3 phần chất trồng, 1 phần phân hữu cơ. Hòa phân NPK 20-20-15 với nước và tưới đều vào gốc cây. Tiếp tục bón phân và tưới nước đều đặn để cây phát triển tốt.